همین دو سال گذشته، به دلیل شیوع بیماری کرونا، زندگی همه ما مختل شد و فشار زیادی را تحمل کردیم. بخش گسترده‌ای از این فشار بر روی طیف دانش‌آموزان اثرات منفی خود را نشان داد. مدارس تعطیل شده بودند و کلاس‌ها برگزار نمی‌شدند. این زمان نشان دهنده نقش مهم اینترنت در حوزه آموزش و یادگیری بود. در این مقاله، قصد داریم تأثیر فناوری اطلاعات بر آموزش و یادگیری را بررسی کنیم و یک پلتفرم آموزش مناسب را به شما معرفی کنیم. مواردی که در ادامه به تفکیک توضیح داده می شوند به شرح زیر است:
• نقش فناوری اطلاعات در تحولات نظام آموزشی
• تأثیر اینترنت در پیشرفت تحصیلی
• مزایای آموزش مجازی
• معایب آموزش مجازی
• پلتفرم آموزشی دانا
• نتیجه گیری
نقش فناوری اطلاعات در تحولات نظام آموزشی
در حال حاضر نظام آموزشی، جهشی مناسب در بهبود سرعت و کیفیت تجربه آموزشی داشته است و فناوری اطلاعات توانسته بخش گسترده‌ای از فعالیت‌های اداری، آموزشی، فرهنگی و هنری را در آموزش و پرورش تغییر دهد. ثبت اطلاعات دانش‌آموزان، اجرای کلاس‌های آموزشی تحت وب، معرفی اپلیکیشن‌هایی مانند “شاد” تنها بخش کوچکی از این تحولات هستند.
اما مهمترین تأثیری که اینترنت بر روند آموزش و یادگیری داشت، تعیین یک سبک جدید یادگیری بود. این سبک، نیاز دانش‌آموزان و دانشجویان به کلاس‌های حضوری را به یک شبکه گسترده آموزشی آنلاین و مجازی تبدیل کرد.
در این قسمت نگاه کوتاهی به تأثیر اینترنت بر پیشرفت تحصیلی داشته باشیم :
تأثیر اینترنت بر پیشرفت تحصیلی
تحقیقات جهانی گسترده نشان داده است که IT در بهبود یادگیری دانش آموزان نقش مهمی ایفا می‌کند. استفاده از بستر اینترنت در آموزش و پرورش ایران و شبکه‌های آموزشی خصوصی، شرایط مطلوب‌تری برای دانش آموزان، به ویژه در مناطق محروم، ایجاد کرده است. همچنین، استفاده از فناوری‌های ارتباطی جدید، مسیر جذابی برای دبیران و دانش آموختگان فراهم کرده است تا در نشر اطلاعات آموزشی و یادگیری، مسیر جدیدی را دنبال کنند.
با این حال، مانند هر فناوری دیگر، IT هم مزایا و معایبی دارد. همانطور که می‌تواند مفید باشد، می‌تواند نقش زیان‌آوری را هم داشته باشد.
مزایا آموزش مجازی
تجربیات در چند سال اخیر در زمینه آموزش آنلاین و یادگیری در شبکه‌های اینترنتی در سراسر جهان، نشان می‌دهد که این بستر آموزشی جدید، مفید واقع شده است. از جمله این مزایا می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- کاهش هزینه‌های آموزش
در نگاه اول، آموزش‌های مجازی به عنوان سیستم‌های پرهزینه محسوب می‌شوند، زیرا نیاز به دسترسی به اینترنت و تجهیزات مناسب دارند. با این حال، در نظر گرفتن شاخص‌های هزینه‌ای آموزش حضوری مانند هزینه‌های رفت و آمد، پوشاک، تغذیه و زمان (مانند تعطیلی‌های آلودگی هوا یا بارش برف)، نشان می‌دهد که آموزش مجازی، هزینه‌های کمتری نسبت به آموزش حضوری دارد.
- راحتی و آرامش در یادگیری
تحصیل با استفاده از آموزش‌های مجازی، راحتی و آرامش بیشتری را برای دانش‌آموزان به ارمغان می‌آورد. مشکلاتی مانند زمان‌بر بودن رفت و آمد به مدرسه، نشستن برای مدت‌های طولانی، استرس ناشی از محیط‌های آموزشی و…، باعث کاهش تمرکز و قوای بدنی دانش‌آموزان در هنگام یادگیری می‌شوند. آموزش در بستر پلتفرم‌های اینترنتی، این مشکلات را به میزان قابل توجهی کاهش می‌دهد.
- تنوع دوره‌های آموزشی آنلاین
وجود دوره‌های آموزشی متنوع در حوزه‌های مختلف یادگیری از مباحث تحصیلی تا آموزش‌های اجتماعی و فرهنگی، باعث افزایش تنوع برای دانش‌آموزان شده است. انعطاف‌پذیری این دوره‌ها از نظر بازه زمانی برگزاری، مدرس و استفاده از اشکال مختلف محتوایی مانند ویدیو و انیمیشن، در جذب و فهم بهتر مباحث به دانش‌آموزان کمک زیادی می کند.
با این حال، همانطور که پیشتر گفته شد، سیستم‌های آموزش مجازی نمی‌توانند به صورت قطعی و کامل جایگزین آموزش حضوری، به خصوص برای دانش‌آموزان باشند. بلکه به عنوان یک سیستم مکمل آموزش، انتخاب مناسبی به نظر می‌رسند.
معایب سیستم های آموزش مجازی
سیستم‌های آموزش مجازی، مانند هر سیستم دیگری، بدون مشکل نیستند. این سیستم‌ها بسته به موقعیت جغرافیایی کشورها، بسترهای ارتباطی، فرهنگ کشورها و… می‌توانند معایب متعددی را ایجاد کنند.
امکانات و بستر مناسب
یکی از مشکلات اساسی سیستم‌های آموزش مجازی، نبود امکانات کافی است. آموزش در بستر آنلاین، نیازمند یک شبکه ارتباطی قوی و مستمر است تا بتواند با پوشش مناسب اینترنت، ارتباطی پایدار را در حین آموزش فراهم کند. متاسفانه بخشی از مناطق کشور، از پوشش مناسبی برای اینترنت برخوردار نیست. اگرچه در طی چند سال اخیر، شبکه اینترنت پرسرعت همراه ایرانسل بخش‌های گسترده‌ای از ایران را تحت پوشش قرار داده است، اما هنوز نقاطی از کشور، مشکلات اینترنت را تجربه می‌کنند.
از طرفی، تجهیزات دیداری و شنیداری مورد نیاز برای آموزش مجازی، مانند لپ تاپ و گوشی‌های هوشمند، بخشی از مشکلات نبود امکانات را افزایش داده‌اند.
کاهش روابط اجتماعی و انگیزه تحصیلی
یکی دیگر از مشکلات سیستم‌های آموزش مجازی، کاهش انگیزه تحصیلی است. محیط آموزش مجازی، یک سیستم ارتباطی تعاملی است، اما نسبت به کلاس‌های حضوری، ضعف‌های متعددی دارد. محیط آموزش حضوری، انگیزه فردی را به واسطه ارتباطات اجتماعی و حس سرزندگی افزایش می‌دهد.
شرایط خانوادگی
یکی دیگر از مشکلات سیستم‌های آموزش مجازی، شرایط خانوادگی است. نقش خانواده‌ها در سیستم‌های آموزش مجازی، پررنگ‌تر می‌شود، زیرا تمام زمان دانش‌آموز در محیط خانه سپری می‌شود. درگیر شدن بیشتر خانواده‌ها در روند آموزشی، تأثیر شرایط اقتصادی و خانوادگی در محیط آموزشی، منجر به ایجاد یک فضای نامناسب برای دانش‌آموز می‌شود.
عدم تسلط مربیان به آموزش مجازی
این مورد یکی از نکات مهم در بحث آموزش های مجازی به ویژه در مدارس پایه ای کشور است. معلمان سال ها است که به آموزش حضوری عادت کرده اند و در زمینه آموزش مجازی بی تجربه هستند. همین نکته منجر به کاهش یادگیری دانش آموزان می شود.
اگه شما یک معلم هستید و تمایل به دریافت اطلاعات تکمیلی در زمینه آموزش آنلاین دارید، توصیه می کنیم مقاله ۸ استراتژی رفتاری مهم برای تدریس آنلاین بهتر را مطالعه کنید.
پلتفرم آموزشی دانا
ایرانسل به عنوان حامی دانش آموزان سراسر کشور با همکاری پلتفرم آموزشی دانا این امکان را فراهم نموده است تا بی وقفه یاد بگیرید و به دیگران یاد بدهید.
*تابستان زمان مناسبی برای مرور و یادگیری دانستنی های جدید است این فرصت را از دست ندهید.
نتیجه گیری استفاده از سیستم های آموزش مجازی به عنوان یک بستر مکمل برای دانش آموزان و یک بستر مفید برای ارتقاء علمی انتخاب مناسبی است. وجود پلتفرم های آموزشی گسترده در حوزه ویدیو های آموزشی، آزمون های آنلاین، ایجاد انجمن های گفتگو و … انتخاب های متعددی را در اختیار شما قرار می دهد.
